nestmateriaal verzamelen

Ik word wakker in Berlijn, dat alleen al is een fijn gevoel. Het sneeuwt, overgaand in miezerige regen uit de grijze lucht, sta op en rook een sigaret buiten op het kleine terras waar twee mezen mij gezelschap houden en nieuw nestmateriaal pikken uit het oude deken dat er ligt. Een kleine tas straffe koffie geeft me energie en haalt me uit mijn slaap. Het doet deugd om even afstand te nemen, ik besef alweer dat het één van de grootste noodzakelijkheden is in het leven, eigenlijk het tegenovergestelde van wat gangbaar is: verzamelen, houden, verbinden, bezitten, controle en de daarmee gepaard gaande afhankelijkheid. Diegene die ik dacht te zijn ben ik misschien niet, is de meest voorkomende gedachte hier. Wat heeft bepaald dat ik sommige eigenschappen als identiteit accepteerde? De onrust in mij die ik niet kon verklaren zou misschien wel eens te maken kunnen hebben met het domme idee dat niets doen niet loont, dat er altijd een resultaat verwacht wordt na alles wat ik doe, zoals het studeren zelf niet belangrijk was dan wel het rapport nadien, of het onbegrip van mijn vader toen ik vertelde dat ik naast mijn job van architekt avondschool schilderen ging volgen aan de Academie te Antwerpen, omdat dit totaal nutteloos zou zijn en een cursus ingenieur slimmer zou zijn, of mijn eigen ingeprente idee dat ik pas geliefd zou kunnen worden als ik perfect zou zijn, vol enthousiaste plannen en vooruitzichten, misschien zit mijn oudste broer die walgde van mij er voor iets tussen wat maakte dat ik blij was te vertrekken thuis, zelfs diepgewortelde, natuurlijke doodsangst is een aanleiding tot onrust. Misschien doet daarom gewoon neerzitten op een stoel zo'n pijn. Daarom maak ik voor deze dagen geen planning op, slenter wat rond, eet taart en drink koffie en rook mijn sigaretten. Na 51 jaar laat ik het mij toe, even nutteloos zijn. 

lork

Ik hou van lorken, ik geef het grif toe. Waar andere dennen hun kleur behouden, verliest hij zijn naalden, traag veranderend van smaragdgroen naar snaarfijne gouden draad, die de wind uitspreidt aan zijn voeten, een tapijt van kostbaar bezit, van frêle jongeling naar een veertig meter hoge reus, steeds meer diepe groeven in zijn huid, vervormend van kaarsrecht naar verwrongen aanpassing en mysterie, zijn geheimzinnige ziel tonend door sterke aanwezigheid en geleden pijn, de neiging om met het ouder worden zijn takken vol afgetekende knopen te laten doorhangen, maar steeds met opwaarts gebogen punten, zijn hout uitzonderlijk sterk, door zijn bijzonder rechte stam uitermate geschikt voor ouderwetse telefoonpalen, communicatie staat dan ook hoog in zijn vaandel, zijn wortels wroeten zich door de harde grond en vormen een grillig patroon aan de oppervlakte van de in zijn schaduw kronkelende weg, het hoofd schommelend in de ijle berglucht.

plastieken planten

Tijd voor een nieuwe blog. Een ganse maand leefde en werkte ik in mijn atelier bij het Sint-Jansplein, veel tijd om na te denken na enkele weken treuren en verdriet. Van het gevoel niets meer te zijn, beland ik nu in een hopelijk iets optimistischere periode waarin ik terug vind wat ik wil en mijn kwaliteiten maar ook negatieve eigenschappen herontdek. De kwaliteiten kan ik dan terug inschakelen om nieuwe plannen te maken, de pijnpunten moet ik aanvaarden en er aan werken in de mate van het mogelijke. Er is geen keuze, ik moet verder evolueren en die gedachte moet ik vasthouden want achteruit gaan zou geen optie mogen zijn. Nadat eergisteren de verwarming uitviel in mijn atelier en ik rillend van de kou in mijn vochtig bed kroop, heb ik een matras gelegd in mijn atelier thuis, genietend van warmte van een open vuur en mijn kat, en ondervond dat het cliché van de arme, zielige kunstenaar niet echt stimulerend is voor mij. Het levert wel intens werk op, wars van elke voorbije gedachte door de breuk met mijn bestaande constructie onder mij, nog meer los van opgelegde ideeën. Maar dit volhouden op deze manier is onmenselijk en leidt enkel tot meer zelfbeklag en twijfel. Ik bezoek straks een winkelpand te huur in Antwerpen maar heb nog geen financiëel plan, laat staan een duidelijk omlijnd programma. De omgekeerde wereld dus, maar op dit moment moet ik zoeken, bekijken, ontmoeten, de tijd zijn gang laten gaan opdat enthousiasme kan terugkeren. Want zonder enthousiasme ga ik dood, dat heb ik in het verleden al een paar keer ondervonden. Het cliché dat alles tijd nodig heeft wekt bij mij weerstand op, zeker op mijn leeftijd, maar er is geen keuze, tenzij snelle, onbezonnen beslissingen, ook al werkt dat bij anderen misschien juist wel. Koffie en sigaretten helpen, en vrienden die mee durven denken. Nu er nog voor zorgen dat ik sterk blijf en ontdek wat ik wil, wie ik ben zal ik nooit vinden ongeacht alle trends. Want wie ik ben verandert voortdurend als ik wil, en ook als ik niet wil kunstmatig vasthoudende aan vaste strukturen en zekerheid. Maar mijn god, wat ben ik bang om te leven, ook al heb ik bewezen in het verleden dat ik durf te veranderen. Alleen deze keer moet ik de beslissingen alleen nemen en dat ben ik niet gewoon. Er staan plastieken planten naast mij voor de vitrine, onveranderlijk en handig want ze hebben geen water of verzorging nodig. Maar ik vrees dat dat geen optie is voor het menselijk bestaan. Ik begrijp nu waarom ik niet van die dingen hou. 

polysociaal

Het is één van de grootste veranderingen in de voorbije vijftig jaar, waardoor ik voel dat ik deel uitmaak van een oudere generatie. De poly-sociale ik generatie die afspraken maakt, communicatie voert van op elke plaats en elk moment via sociale netwerken en iPhone om diegene uit te kiezen die op dat moment het beste past bij het vergezellen van de uit te voeren aangename of minder aangename taak, vrijetijdsbesteding of intiemere aangelegenheid. Ik constateer dat ik mij daar niet altijd goed bij voel omdat ik mij plaats in de positie van één van het netwerk en niet in die van de IK-persoon. Net zoals ik als tiener geleerd heb afspraken te maken via telefoon of brief waarbij een nauwkeurig uur en plaats werd vastgelegd om enige vorm van ontmoeting te realiseren, moet ik mij nu aanpassen aan de nieuwe trend om te freewheelen met mijn sociale contacten. Het heeft natuurlijk zijn voordelen en creëert een enorme rijkdom in mogelijkheden, maar dan moet men van de IK-persoon uitgaan en niet vanuit het ter beschikking staande netwerk. Ik hoorde gisteren nog twee jonge mensen tegen elkaar: 'kom jij donderdag naar dat feest? Misschien, en jij? Ik zal wel zien. Op dat moment weet geen één van beiden A/ of ze gaan B/ of ze elkaar zullen zien. Geen echte afspraken, het moment zelf zal beslissen wat, waar, met wie en hoe. Het is de overgang naar het uitsterven van unieke banden en (valse) beloftes, en dat vergt enige oefening om in te zien dat de eeuwigdurende liefde, eeuwige trouw, unieke vriendschappen of chronologische zekerheden ouderwetse begrippen worden die geen kans meer maken. Het is een trend.

zee-engte

Huizen, vooral veel achterkanten vanop een balkon op de derde verdieping, de zon schijnt, het is koud en een vliegtuig stijgt moeizaam volle kracht de lucht in, pal boven mijn hoofd, een loodrechte lijn door mijn centrale as omhoog, vol met andere mensen op weg naar een andere plaats, rond, niet plat zoals de landkaarten mij deden geloven, waarbij Amerika aan de tegenovergestelde kant van Rusland ligt, twee kunstmatig gecreëerde uitersten, in realiteit gescheiden door een smalle zee-engte, links en rechts vormen bijna een entiteit, de rook van mijn sigaret, een tas met seventies bloemenprint vol koffie en een scheut halfvolle melk, blote voeten die kunnen dansen, de wijde wereld in ter plekke, een reis in oneindigheid behoeft geen verzet, laat staan verre verplaatsing, ijlheid van geest opklimmend tegen eeuwig besneeuwde, staalharde rotswanden, vertrouwde oertonen diep in mijn oor als echo's van het universum, de desolate confrontatie met de oceaan, reusachtige baarmoeder van alle leven.

Dumitru

Elke keer als ik er passeerde vroeg ik het mij af. Of er echt iemand woonde in die kleine tent in het midden van het park te Brussel. Zeker in deze tijd waarin een scheet beboet wordt. Het leek me quasi ondenkbaar. Vandaag liep ik terug voorbij de plek en de tent was weg. In de plaats stond er een kruis, een sigaret, bloemen en een spijtbetuiging. De bewoner van de tent is dood. Chagall in het museum confronteerde mij een half uur later met de evolutie van het leven, z'n eerste werk intrigeerde mij, een kinderlijk geschilderd zelfportret, ontroerend éénvoudig, stuntelig en eerlijk, geen rekening houdend met conventies. Verderop evolueerde zijn werk meer symbolisch en christelijk geïnspireerd, een blote vrouw in de lucht boven een dorp, de kunstenaar afgebeeld als engel of gekruisigde christus, als slachtoffer van de zware oefening in het zich verwijderen van als waar beschouwde vanzelfsprekendheden van de maatschappij. Parallelle werelden waartussen geen link bestaat tenzij verkoop en het zichzelf financieel overeind houden. Dat tegenwoordig de politieke trend bestaat om net die link niet te willen maken en er zelfs een vernietigend oordeel over te vellen stemt mij ongerust. Ik ben ervan overtuigd dat net die verbinding de wereld kan redden. 

de nutteloosheid van het menselijke bestaan

Na vijf dagen afzondering van het leven in mijn atelier word ik geconfronteerd met meerdere vaststellingen. Dat ik een overdreven emotioneel persoon ben bijvoorbeeld. Dat mijn passie het maken van kunst is ook. Dat ik alles met een extreme gevoeligheid ervaar. En dat dat eveneens in tegenstrijd is met mijn harde woorden, die ontstaan vanuit een communiceren van de chaos in mijn hoofd. De strijd tussen aanvaarde clichés, meestal hard en gevoelloos, en de buitengewone kwetsbaarheid van de ziel en het hart is quasi onmenselijk. Een eigen universum creëren dat blijft zoeken naar een alternatief doet pijn. Wat niet wegneemt dat ik terug ontdekt heb dat er zoiets bestaat als menselijke intimiteit, zachtheid en schuchtere pogingen tot iets wat niet te benoemen valt, sterker dan valse christelijke pogingen tot zelfopoffering en aanvaarding van dit triestige, menselijke lot. Er is geen hiernamaals, er is geen verantwoordelijkheid tegenover een kunstmatige gecreëerde maatschappij. Goddelijkheid bestaat uit kleuren, papier, emoties en haardvuur, melancholie en het besef dat we niets zijn. En ook dat besef doet weer pijn. De nutteloosheid van het menselijke bestaan.