licht

Vandaag brak ik mijn tentoonstelling BLAU af en sloot een hoofdstuk in mijn leven af. Voor wat er in de plaats moet komen, werden de zaden reeds de voorbije maanden geplant, een nieuwe wereld kondigt zich aan. Wat een luxe om in de positie te zijn deze zelf voortdurend te kunnen creëren. Er is in ieder geval genoeg materieel beschikbaar om mijn eigen verhaal te maken. Ik droom van haardvuur, sprookjes, zwarte, kleine vlekken die hun eigen leven leiden, straffe koffie en japanse éénvoud,  koude ruimtes met aangedampte ramen, onverwachte bezoeken en smalle doorgangen, een miniatuurtrein in een woud van lederen paarden, krassen op oud behang, afgekapte muren.  Benieuwd wat daar uit groeit.

Calder

Een maand geleden dat ik schreef. Het heeft zijn redenen. Ondertussen is er zo veel gebeurd dat het benoemen ervan consequenties inhoudt. Er is het gevoel dat het vernoemen of beschrijven van de voorbije maand afbreuk zou kunnen doen aan de sterkte ervan. Als het leven echt toeslaat worden woorden soms overbodig of te veel. Wat het mooiste moment van mijn leven leek wordt een zware confrontatie, gewoonweg door het horen van één woord, enkele zinnen. Objectieve gebeurtenissen en feiten hebben verschillende levens. Net zoals ik onlangs nog dacht dat mijn leven eerder een 'mood board' is dan het gekende 'mind map' beeld. Alles lijkt even perfect tot er één woord valt en het geheel 180° keert. Wat een minuut eerder als waarheid werd ervaren is het plots niet. Er bestaat geen rechtlijnigheid, de realiteit is afhankelijk van de werking van ons brein. Eén impuls en alles verandert als een mobiel van Calder. Steeds dezelfde struktuur maar nooit hetzelfde. Het is maar welke betekenis je er zelf aan geeft. De nog ruimere blik en de vermoeidheid brengen me op het punt dat ik klaar ben om languit te gaan liggen en te aanvaarden, de onrustige duivel is bedwongen. Ik heb geen keuze in mijn geval. Voortdurend bijsturen en zoeken naar oplossingen om optimaal te leven zijn mijn lot. Creativiteit in denken is een opgave en vergt kracht die niets anders oplevert dan het vergroten van ervaring en levenslust.

NEEN! JA! misschien...

Alleen al het feit dat internet tegensputtert op het moment dat ik beslis om mij te wagen aan een nieuwe blog symboliseert datgene wat ik wou proberen te noteren. Het ontzettend idiote idee van mij om zekerheid en opgedrongen patronen overboord te gooien en zelf te ontdekken welke de mogelijkheden zijn in mijn leven wreekt zich op een zoete manier. Gedaan met het spelen van de achterlijke huisvrouw, wat in de plaats komt is een mengeling van complete euforie en bevrediging van mijn emoties, vooral die in de omstreken van het hart, alles wat met verstand te maken heeft blijft zich onverbiddelijk vastbijten als een vampier, met opgeheven vinger en misselijke gevolgen. Ik sta te schreien voor de doeken van Mark Rothko in Den Haag en wordt nadien ziek van de slechte garnaalkroketten in een vreselijk havenrestaurant in Scheveningen. Na een jaar geen tv te hebben gezien, werd ik gisteren gechoqueerd door een complete achterlijke kwis met 'normale mensen'. Adriaan Van den Hoof werd platgespoten om existentieel te lachen, een lach die ik nog nooit had gehoord, na al wat ik in mijn leven meemaakte, lachte die lach mijn leven uit, een scheet, holle woorden die elke vorm van menselijkheid herleiden tot een pijnlijke negatie van empathie of vooruitgang. Ik weet het zelf niet meer op dit moment maar blijf verdergaan, ontdek met het ouder worden dat al die opgehemelde idealen redelijk leeg zijn en helemaal niet euforisch. Man? Vrouw? Liefde? Relatie? Doel? Dood? Nut? Juist of fout? Gelijk of ongelijk? Klaarkomen? Sex? Verwachtingen? Het blijkt uiteindelijk een illusie. Zolang ik nu leer om af en toe eens iemand in mijn armen te kunnen houden, te dansen en al mijn emoties in mijn kunst te kunnen ventileren, kan dat een tegengewicht bieden aan de onlangs gehoorde reclame op de radio waarin een vrouw liever een groepsverzekering wil dan loonsopslag. Of hoe we allen vreselijk gemanipuleerd worden om te werken voor een kunstmatige maatschappij en te vergeten wat we nu echt zelf willen. Wat ik zelf wil is nog niet helemaal duidelijk maar ik werk er aan, pensioen of niet. En gemakkelijk is dat niet... maar hey, 'we're all gonna die anyway'.

BLAU

Eindelijk is het rond, nadert de afsluiting van alweer een ander hoofdstuk in mijn leven, mijn verblijf in Oostenrijk en de emotioneel zware trip die dat met zich meebracht. Sinds juni heb ik niet meer geschilderd en vreemd genoeg is het tonen van dit werk een noodzaak om met veréénde krachten, nieuwe moed en frisse inspiratie verder plannen te maken, een atelier te zoeken waar ik terug datgene wat ik de voorbije maanden meemaakte te kanaliseren, te vertalen in tekeningen en schilderijen. Vanmorgen in bed wist ik het weer zeker, in een moment van zuiverheid: ik wil terug schilderen, ik moet terug schilderen. En dat is een fijn gevoel want het wil zeggen dat ik nog niet uitgepraat ben, noch uitgeleefd of verzadigd. Dat dit zoals steeds met angst en twijfel gepaard gaat, moet ik stilaan aanvaarden. Dit is het leven dat ik wou, dat ik nooit kon uitleggen of bepalen, maar dat door de tijd, ervaring en 'try and error methode' vorm krijgt, in alle onzekerheid en allesbehalve logisch. Het is mijn lot... het is mijn leven.

Ink on Wotruba

Mijn blog was de plaats waar ik het diepste van mezelf gaf... ondertussen is dat verschoven naar schilderen en het effectief veranderen van prioriteiten en ingebakken gewoontes of vanzelfsprekendheden. Dit jaar was chaotisch, enorm chaotisch. Zekerheden overboord en spartelen, dit jaar geen kerstmis meer bij ouders, oude gedragspatronen die leiden tot overdadig drankgebruik om de intrieste herhaling van oude patronen te vermijden. Er moet meer zijn in dit korte leven. En al doet het pijn,  onzekerheid is troef, wat maakt het uiteindelijk uit. Stabiliteit en zekerheid zijn begrippen waarmee ik vals ben opgevoed, ik lach er nu mee. Laat ons alles op losse schroeven zetten, en kijken wat er gebeurt. Dat alles beter dan verpieteren in dit korte, belachelijke leven. Ik hou van U, en U van mij, te nemen of te laten.

Ink on Wotruba

dans

Mijn god. 50 voorbij. En dan al die vragen. Dit weekend danste ik met De Genoten in de Grand Studio te Brussel. Na drie maanden twijfelen, in vraag stellen van alles, maar dan ook alles in mijn leven. 11 mannen, een grote zaal, en de discussie onderling over engagement. De herfst leent zich hiertoe. En dan plots deze zondagmorgen, Verklärte Nacht van Schönberg en één enkel dansthema. Ik bevind me onder water, één deel van mijn lichaam hecht zich vast aan de grond, de rest beweegt volgens de stroming, de ogen gesloten. Ik sta aan de rand van de vloer en zie al die mannen traag stromen. Ik stroom even later mee, laat even alles los en voel het leven in mijn ganse lijf, zonder grenzen of beperkingen. Ik ken de muziek niet, weet niet wat ik moet doen, laat elke behoefte om te begrijpen voor wat ze is. Economisch gezien: 0. Maar wat een gevoel van vrijheid manifesteert zich in deze achterbuurt, l'arrière de nos villes. Het grijpt me aan. Dit is waar het om gaat. Ontroering, gelijkheid in ongelijkheidheid en tijdloosheid. En mannen die zich durven laten gaan in alle lichamelijkheid en emoties. Redelijk uniek en bevrijdend in deze tijden van beperking en extreme controle.

STEEN

Op reis gaan, het schrikte mij af. In de eerste plaats omdat het deze keer geen artistiek project betrof dan wel gewoon vakantie. Niets doen, not my cup of tea. Cabo de Gata (geen poezenkust dan wel de kust van Agaat) is een gebied van vulkanische oorsprong  in het zuidoosten van Andalusië met een oppervlakte van 45.663 ha. Het confronteerde mij met leegheid en oorsprong, ver weg van de comfortabele constructie die ik in mijn leven met veel moeite opbouwde. Het duurde dan ook  geruime tijd vooraleer ik door het landschap gegrepen werd, maar eens zo ver laat het mij niet meer los. Net zoals vele belangrijke gebeurtenissen in het leven is leren niet aangenaam of gemakkelijk, laat staan evolueren. Stagnatie is de dood van het leven. Dat verder gaan ontzettende offers vraagt en tijdelijk misschien ongelukkig maakt hoort er bij, wil ik dan geloven. Tastbare bewijzen daarvoor zijn er niet echt. Eens thuis zit ik met nog meer vragen. 2014 is mijn jaar van proberen en uittesten, serieus vallen en weer opstaan. Fouten maken, domme dingen doen, maar ook heimwee hebben naar stabiele periodes waarin alles duidelijk en hoopvol was. Een mens verandert als hij wil, net zoals gedurende 45 miljard jaar deze stenen zich vormden tot wat ze nu zijn. 

herinnering

Ze renden heimelijk en met het te verwachten schuldgevoel de frisse buitenlucht in, sprongen hun fietsen op en snelden buiten proportie verdwaasd naar huis, dronken grote glazen cognac en speelden luide muziek met de ramen open, dansten het lijf moe in het midden van de living en probeerden te vergeten wat ze hadden meegemaakt, alsof ze net van de dood gered waren.

infant kiss

Ik ben een anti-establishment architect. De banaan die we gisteren kochten smaakte eergisteren beter, begrijpt U? Ik stap in een verzengende zon weg van de kunstmatige verkaveling waar ik verblijf. De tuinen bestaan bij de gratie van automatische irrigatie. Zonder blijven er enkel verdorde struiken en ros gras over. Boven op de berg kijk ik rond mij en zie lijnen, oker en een lijn blauwe zee in de verte, een strakke wind blaast over het vulkanische landschap. Zelfs de cactussen verdorren en verschrompelen tot een zielige overlevingspoging. Ontwerpen vanuit de omstandigheden en beperkingen levert volgens mij

pen op papier - Las Negras

intenser resultaat op, in mijn hoofd ontstaat een doos zonder tuin, met fundamenten in rotsen, hitte en schrale oorspronkelijkheid. Het leven herleiden tot de essentie, zonder onnodige versiering. Geen oleanders, vijgenbomen en geraniums in een pot, afhankelijk van ingebeelde opsmuk. Slapen hier in dit huis is wegkruipen in een hete kamer met ventilator om het zweet te verdampen, ik plan om deze nacht buiten te liggen op het terras, enkel een muskietennet bevestigd aan de rieten matten boven mijn hoofd, de frisse zeewind en het zicht op de naakte rotsen als berusting. Het project van het architectenbureau, waar ik zeventien jaar werkte, op de plaats van de Renaultgarage in Antwerpen voorziet in een groengevel. De planten staan niet in volle grond zodat met een minimum aan moeite en irrigatie de natuur z'n gang zou kunnen gaan, maar in potten op de eerste verdieping. Net zoals het kantoorgebouw in Zaventem met een immense stalen constructie verwacht dat planten in potjes de zaak gaan overnemen. Het smakt me met de neus op de feiten dat éénvoudige en logische oplossingen niet vanzelfsprekend zijn. Mijn leven, mijn man, mijn vrouw, mijn bankrekening, mijn gezondheid, mijn kat, mijn telefoon, mijn kinderen, de school, het kinderdagverblijf, de politiek, mijn auto, mijn voordeur, mijn oprit, mijn geraniums, mijn tuinmuur, mijn gevelverlichting, mijn kookeiland, mijn berging, mijn trampoline, parochiehuis en kaartclub, shoppingbags en kortingkaart, Delhaizekaart en automatische zonwering. Ik herinner me dat mijn alternatief tot het planten van een boom voor het grote raam onthaald werd door hoongelach, beiden door klant en stedenbouwkundige dienst. Ik kleed me uit, plant beide voeten in de grond en aanvaard de kaalheid.  
En op de koop toe droomde ik vannacht dat Kate Bush naast mij zat, en zit al een ganse dag met dit nummer in mijn hoofd, de relatie met deze blog mag U uitzoeken.

kat of hond

Ik denk plots aan mijn kat op het moment dat ik bij maanlicht over Cabo de Gata kijk. Mijn leven is chaos en bestaat voor het overgrote deel uit constant zoeken naar het ultieme geluk maar dan in mijn termen. Niet dat ik daar al echt een zicht op heb maar toch, na vijftig jaar leven begint het stilaan te dagen, de pro's en contra's, wat lukt en wat niet, de ingrediënten worden iets duidelijker alhoewel niet altijd voorhanden. Stilstaan bijvoorbeeld is uit den boze, gedreven in een hoek als het spijtige slachtoffer van de Blair witch is voor mij een teken dat er verandering moet komen hoe dan ook. Onderweg word ik getroffen door de eerlijkheid van de parking restaurants langs de snelweg, de wilde Spaanse die truckchauffeurs onderhoudt en geniet van haar territorium op de in de hitte zinderende asfaltvlakte, het TV scherm in de hoek met royalties die hooggehakt of in bestudeerd habijt zichzelf sympathiek kwijten van hun niet te benijden taak, en de uitzonderlijk vriendelijke, in dit geval oermannelijke bediening van fantastisch uitgestalde tapas en sterke koffie, de directe eerlijkheid van Spaanse mensen, geen nonsens. Mij lijkt de natuurlijke vermenging van sterk uiteenlopende type mensen een opluchting tegenover de koude Belgische behoefte aan het gescheiden houden van status. Mijn kat dus, ze zat al vijf dagen alleen thuis, en net op het moment dat ik een bericht wou sturen naar het gezin dat vandaag ons huis betrekt, fluit mijn sms, Brigitte (BB, m'n poes) wordt gevoed. De straatkat die zo net schichtig en op haar hoede door de straten van Las Negras tussen opgefokte kleine keffers stapt, doet me nadenken. Ben ik meer kat dan hond? Het is een vraag die me al langer bezig houdt. Bliksemschichten in de verte boven de zee, niets is zeker, ik vraag me constant af hoe de übermannelijke tattoomannen met lichtgevende ogen rond La Bodeguiya zich voelen. Langzaam aan besef ik dat men zichzelf creëert, dat uiteindelijke vrijheid erin bestaat die mogelijkheid te onderzoeken. Te nemen of te laten, hond of kat. Ik beslis. Desnoods beide indien haalbaar.

we're all in this together

De strijd die ik de laatste maanden voer begint stilaan vorm te krijgen maar niet beantwoordend aan de duidelijkheid die algemeen geëist wordt. Het ontsnappen aan de tendens om voor of tegen te zijn, de ingebeelde behoefte een mening te moeten vormen over gebeurtenissen die het gevolg zijn van diezelfde eis om duidelijkheid, vergt persoonlijke offers. 

'my sweet monster' - acryl on paper

het dilemma

Ik heb een probleem. Twee maanden na mijn afzondering in Oostenrijk kom ik niet meer op mijn poten. En het meest vreemde is dat niemand dit verstaat, het stuit op verzet. Ik heb het gevoel dat ik die maand was wie ik ben en wil zijn. Eens thuis heb ik alles wat ik wil, branden er kaarsen in mijn huis, maak ik courgettes in de oven, de kat kijkt in mijn ogen. Ik ben gezond en zit vol energie. En toch is er die constante melancholie, en loopt mijn hart vol verdriet. Een gevecht tussen aanvaarding en verzet. Blijven stilstaan of verdergaan. Ik moet toegeven dat het een sterke emotie is die mij inspireert tot nieuw werk en het maken van een choreografie omdat dans misschien de redding kan brengen. Is dit de tol van het kunstenaarschap? Een pak Camel per dag is de standaard, ook al hoest ik mijn longen uit het lijf, wijn vloeit vlot binnen. En ik vraag me af waarom. Het is alsof ik nooit had mogen gaan op dit avontuur en dan anderzijds uiteraard wel omdat het moest. Ik ben moe.

happy owners

Schwarzen Mann/ Miss Baum/ Narcissus/ Soldier II

acryl on canvas

De stad is van ons

'De stad is van ons' - Dyab Abou Jahjah

Dit boek lezen is geen vrolijke gebeurtenis. Niet aangeraden te gebruiken voor het slapen gaan, zoals ik deed, om 's nachts niet ongerust wakker te liggen. Ik hoop dat iemand anders in mijn vriendenkring het wil lezen om een andere mening te horen. De opzet van het hele boek variëert van slimme propaganda methodes tot mooie bedenkingen over een nieuwe maatschappij in de stad. Mogelijke 'scenario's' in Antwerpen die eindigen met raketten die ofwel richting Kempen of richting stad worden afgeschoten tussen salafisten en geïntegreerde moslims, naargelang de stad evolueert tot dumpingplaats of versterkte burcht voor de middenklasse, deden mijn wenkbrauwen fronsen. Dreigen met volgens Jahjah realistische evoluties om in het laatste hoofdstuk te besluiten dat we dus allen maar moeten samenleven met en naast elkaar, doet meer fronsen. Het maakt me ongerust en triest. Zijn bewering dat alle leraren in het beroepsonderwijs waar de allochtoon wordt gedumpt, niet geëngageerd zijn, zich niet aanpassen aan de leerlingen zoals het volgens hem zou moeten zijn, wordt weerlegd door vrienden. Dat vasthouden aan kunstmatige culturele identiteit en het verdedigen van ouderwetse waarden nefast is voor de maatschappij, daar kan ik me nog in vinden. De problemen rond allochtone jongeren en families enkel wijten aan racisme en discriminatie is dan weer te kort door de bocht naar mijn gevoel, of is het dat niet? Kortom een verontrustend boek geschreven vanuit het gezichtspunt van 'de misnoegde allochtoon', ook al haat hij onderscheid en hokjesdenken. Een moeilijke deze... help mij te begrijpen!

culinair genot

Het is warm, 30°. En daardoor word ik verplicht kalmer maar ook lichamelijker. En die verplichting is fijn... het kost me normaal veel moeite. De deuren staan wijd open, de kat ligt lui tegen de muur met halfgesloten ogen. Ik schenk een Dry Martini met olijf en twee ijsblokken aan mijn pas toegekomen b&b gasten die zich languit uitstrekken op het bed in de frisse ruimte. Geert pikte het bio groentenpakket van Luc en Phil op en ik heb zin om te koken, trek mijn shirt uit en snij sensueel paarse bieten in fijne schijven, meng ze met koolrabi, pompelmoes en rode ui en laat ze langzaam stoven in mijn oranje 'Staub Cocotte' terwijl ik gedroogde abrikozen, rozijnen, pompoenpitten, ansjovis en peterselie meng, opgepimpt met tabasco en peper, om later te mengen met bulgur. Maar eerst snij ik donkerrode, rijpe tomaten in fijne schijven, leg ze kris kras door stukken mozzarella, fijne peterselie, olijfolie en peper en zout. Heerlijk als de smaak van een moestuin, eerlijk en simpel, aards genot dat niets kan evenaren. Het is lang geleden maar vanavond herontdek ik de sensualiteit van culinair genot, evenwaardig aan het maken van een schilderij. 

wit is schoon... om bevlekt te worden

Wat moet het fijn zijn elke morgen op te staan als een wit blad. Maar net zoals mijn pas geverfde keukenvloer, maagdelijk en glad, behoeft dit dagelijks gedweil. Leven bevuilt en dat vraagt om de aanvaarding van plekken. Vandaag is een speciale dag, onvoorbereid. Ik ben er klaar voor. Na negentien dagen open ik mijn dozen, haal tekeningen en schilderijen boven, ontrol grote rollen papier en hang een tekening tegen de muur, het is een sacraal moment. Mijn maand afzondering in Oostenrijk heb ik afgerond, ik probeerde afstand te maken en terug te keren in het 'normale' leven. Maar nu bekijk ik dus mijn werk met andermans ogen en huil, herbeleef en besef de intensiteit van mijn Kroisbach-ervaring. Mijn partner, therapeut, vraagt me te beschrijven wat ik voel, maar ik kan het niet. Misschien zie ik vandaag de taal die ik zocht om te tonen wie ik ben en voel, wat niet in woorden kan uitgedrukt worden. Ik zie werk vol emotie en harde uithalen, kleur en zwart, strepen en krachtige beweging. Rood en geel, vlekken, vuil, maagdelijk wit. En begrijp waarom ik deze weg kies. Om af te zien, om te genieten, om verder te gaan dan de wet en beperkende maatschappij, om risico's te nemen, om te onderzoeken en op mijn bek te gaan. Om te leven.

stronk

pen op papier

"Zolang ik niets heb, moet ik niets afgeven", zegt het meisje met het dikke gat terwijl ze haar paraplu pakt en met haar vriendinnen de zaak verlaat in skinny jeans. Buiten regent het, het kwartier met Els in mijn auto op weg naar de dokter zet de sfeer voor vandaag, Lyme is een vonnis dat dat van AIDS overtreft. Niet erkend worden in deze strikte maatschappij is het vreselijkste lot dat iemand kan beschoren worden. De totale onwetendheid en negatie van de Belgische politiek rond deze ziekte is verontrustend. Ik heb een afspraak met boekhouder Gary nadat de mijne, die ik al vijfentwintig jaar koester, begint te praten over een lijk in het beton van het appartement en geroddel binnen de familie. De mossel op mijn schilderij die niet in rood mocht geschilderd worden, maakt dat ik besluit dat het tijd wordt dat onze wegen scheiden. Thuis schildert men mijn eetkamer, die atelier was maar na het arriveren van de crèche moest verhuizen, eindelijk spierwit. Een speling van het akoestische lot waarbij de decibelmeter letterlijk tilt slaagt. De ruimte leeg houden in ultieme zen sfeer is nu mijn doel, de realiteit zal natuurlijk anders uitdraaien. Leven doet versieren, fantasie als vitaal overlevingsmiddel vraagt soms om ondersteuning door voorwerpen die net die ene snaar raken die het brein laat trillen op een andere golflengte dan de afgevlakte mainstream. Terug op de sporen geraken na een maand afzondering vergt moeite naast geduld en volharding, maar uit ondervinding weet ik dat het gewoon tijd nodig heeft, net zoals de meeste belangrijke dingen in mijn leven. Het bekijken van mijn leven als een bedrijf dat geleid moet worden ligt me uiteindelijk wel, ook al besef ik dat het tijd werd gevoelens te cultiveren en eigen emotie spelregels te vinden. Het nastreven van perfectie is allesbehalve een hulpmiddel daarbij. Mijn nieuwe werk dat ik maakte in Oostenrijk ligt nu als een pak papier op de grond naast de tafel, mijn bondgenoot gedurende een maand wacht om getoond te worden, innerlijk wordt veruiterlijkt. Jan-Willem nodigt me uit in een leegstaande kazerne in Alken om er te werken deze zomer. Het avontuur zet zich voort, in alle enthousiasme smijt ik me er weer in, de ouderdom drukt me met de neus op de feiten. De dood is onvermijdelijk, ziekte is een kwestie van kansspel waarin mensen liever niet geloven. Niets is zeker. De relativiteit grijpt naar de keel en verplicht me af te blijven wijken van het leven dat ze negeert. Het deksel krijg ik sowieso toch op de neus. 

mein Leben

het heeft iets met natuur te maken

Na acht dagen zonder internet, wat op zich al een hele uitdaging is in deze tijd, zit ik op een lelijk terras in Gleisdorf met een tas koffie. Ik heb vorige week al veel geschreven en schilderen is ook op gang gekomen, er heeft zich iets gevormd dat kan uitgroeien tot een nieuwe reeks tekeningen. Vooraleer het zo ver was moest ik door die vreemde wereld waarin zowel genot als psychologisch afzien door elkaar razen. Hieronder een tekst die ik de eerste dagen schreef, het is geen hoogstaande literatuur, maar hij omschrijft het beste mijn gevoel hier en de vragen waar ik mee zit. Vragen over waarom ik ben wie ik ben, wie en wat mij zo gemaakt heeft, en hoe ik er verder mee moet omgaan om het uiterste uit de kan te halen. Levenskunst vergaren is een beroep en kan uiteindelijk veel opbrengen zonder dat het beantwoordt aan de menselijke mythen waaraan we ons optrekken en die ons maken tot het snelst evoluerend dierenras ooit. Tenzij het afwijken van het economisch vanzelfsprekend materialiteitsmodel juist een verandering bewerkstelligt die maakt dat we verder evolueren. De ijsbollenstorm en de foto's van de luchten die ik opmerkte boven Antwerpen duiden alvast op de noodzaak tot verandering, het verdwijnen van de natuur vraagt om nieuwe fictie die ons leidt. 

'Het heeft iets met natuur te maken'

Ik zit op een plastieken stoel achter een lage houten schutting bestaande uit afgeronde, vertikale stijlen aan de Stubersee en kijk over de Feistritz naar het landschap. Verderop zie ik een geel geschilderde boerderij. Er staan mannen op het grasveld iets op te plooien. Eén van hen in ontbloot bovenlijf, zo lijkt het althans van hier gezien. Het raakt me, ook al is er schijnbaar niets speciaals aan de hand. Ik ben jaloers bij het zien van dit door mij ingebeelde tafereel en transformeer me in de plaats van die ene, jonge man. Gespierd, niet verkregen achter gesloten deuren van een ordinaire stadsfitness maar door het opplooien van iets zwaars, het hakken van winterhout, het vernieuwen van de dakleien van het achterliggende huis in striemende regen, zwaar ploegwerk door de vette pompoenvelden. Bewonderd worden zou dan niet mijn bekommernis zijn. 

buiten mijn dampkring

Het is een kwestie van vraag en antwoord waaraan een mens zich vastketent en zekerheid in zoekt. Hoe verder het onderwerp van de vraag zich buiten de dampkring van de aarde begeeft, hoe minder antwoorden er zijn. De meesten willen dan ook niet stil staan bij deze materie. Reizen, vertrekken of achterlaten is vergelijkbaar, ik begeef me buiten mijn eigen dampkring van ingewikkelde stellingen die mijn leven onderstutten en denkbeeldig op de been houden. En dat doet zeer, de menselijke geest verzet zich tegen verandering of onzekerheid want trouwens niet getraind in dit onderwerp. Het eerste half uur op de snelweg voelt ongemakkelijk aan, daarna is het alsof een poort zich opent en frisse ideeën binnenstromen, mijn denken kan terug gemanipuleerd en gekneed worden in alle vrijheid. Creativiteit en vooruitgang komen voort uit onzekerheid, twijfel, verschil en loslaten. Verzet ertegen leidt tot stroeve en trieste geesten die wachten op de dood.

Faker

Oorlog

Oorlog heeft een perverse aantrekkingskracht waarin het slechtste en beste in de mens naar boven komt in een ziekelijk festijn dat tegelijk misselijk maakt en euforie opwekt, een hoogtepunt van individualistisch en collectief denken tegelijk, een strijd van leven en dood. Voetbalmatchen zijn door de staat gesponsorde, min of meer beschaafde vormen van oorlog die de menselijke behoefte om te strijden bevredigt om erger te voorkomen. Vandaar het succes van absolutisme, populisme en charismatische figuren die het leven voorstellen als continue oorlog op basis van meningsverschillen, verschil in uiterlijk, behoeftes, maar vooral eigendom, met de overwinningsroes als ultieme antwoord op gebrek aan persoonlijke identiteit en wie we nu eigenlijk zijn. Georganiseerde spelletjes om de innerlijke chaos die we niet aankunnen te maskeren. Het werd mij plots duidelijk bij het verlaten van Anderlecht tussen politietroepen en waterkanonnen. Dat, en het feit dat  een enge economische visie op het leven voorrang krijgt op menselijke solidariteit.

Werkbund

Ik vertrek volgende week naar Oostenrijk en trek me terug op het platteland om een maand te schilderen en te schrijven, Wenen ligt op anderhalf uur rijden. Ik bereid me altijd grondig voor zodat ik ter plaatse ongeveer weet waar ik moet zijn om nadien niet tot de vaststelling te komen dat ik net dat heb gemist dat ik had moeten zien. In de buurt van een zestal huizen van Adolf Loos ligt de Werkbundsiedlung, een tentoonstelling uit 1932 van nieuwe manieren van wonen, uitgepuurd, licht, ornamentloos.

De foto van de woning van Hans Adolf Vetter schudde me tijdens de eerste jaren van mijn architectuurstudie flink wakker. Opeens werd het klaar en duidelijk dat puurheid, eerlijkheid en éénvoud mijn streefdoel zouden zijn. Dertig jaar later, de architectuur achter mij, komt de Siedlung plots terug tot leven, ik ga ze bezoeken met gemengde gevoelens. Het herbeleven van de euforie die ik toen voelde zal gepaard gaan met een flinke dosis nostalgie en heimwee naar mijn enthousiaste geloof in een betere wereld door architectuur.

vooruitgang

Ik had nooit gedacht dat een heruitzending van het TV-programma Canzonissima uit mijn geboortejaar 1963, mij zou laten inzien dat het al bij al niet slecht gesteld is met de wereld momenteel. De sfeer vandaag verbleekte in het niets bij het zien van zoveel geknoei, gesjoemel, boe-roepend, opgekleed boerenpubliek en bijna obsceen slechte, ter plaatse geïmproviseerde bindteksten van de presentatoren. Huilen van het lachen om uitspraken als 'het lot is geworpen' en andere idioterie, plaatsvervangende schaamte voor de ingebeelde jury bestaande uit 'te veel om op te noemen' via de telefoon. Alles voorop gearrangeerd en afgesproken, net zoals de Belgische politiek toen, met een populair sausje overgoten om het norse publiek te paaien. Vlaanderen maakt een inhaalbeweging en aan deze uitzending te zien zijn de jaren '30 vijftig jaar geleden.

80

Mijn vader wordt 80. Dus is er een feest. Waar niet iedereen op aanwezig is. Ik maak een cadeau, een box met tekeningen, samen met mijn zus, om haar toch aanwezig te maken op die dag, we drinken wijn en praten, zij zet met kleur en op gevoel enkele vormen, lijnen op papier en ik bewerk ze met een nat penseel. Eens droog leg ik ze met witte, vilten tussenbladen in de zwarte doos en leg er een tekst bovenop. Een lichtblauw inpakpapier errond en we kunnen weer verder...